Is alles in een hondenwereld zwart en wit of ziet een hond kleuren? Misschien een vraag die je je als hondeneigenaar vaak stelt. Dit idee wordt al decennia lang algemeen aanvaard, maar in werkelijkheid is deze theorie volkomen onwaar. Een andere misvatting is dat honden alleen in grijstinten zien. Het simpele antwoord op deze misvattingen is dat mensen de betekenis van kleurenblind zijn vaak verkeerd interpreteren.
Zien honden kleuren? Het antwoord is niet zo “zwart-wit” als velen denken.
Wat is kleurenblindheid?
Dit onderwerp dateert eigenlijk uit de 18e eeuw, toen de Engelse wetenschapper John Dalton enkele van de eerste onderzoeken naar aangeboren kleurenblindheid uitvoerde. Dalton werd zich bewust van het fenomeen kleurenblindheid omdat zowel hij als zijn broer sommige kleuren niet konden herkennen, waardoor rood met groen en roze met blauw werd verward.
Het meest voorkomende kleurenblinde defect bij mensen is de waarneming van rood en groen. Het wordt voornamelijk veroorzaakt door afwijkingen in kleur-detecterende moleculen die bekend staan als kegeltjes in het netvlies.
De waarheid is dat honden inderdaad kleur zien, maar de kleuren die ze zien, zijn niet zo rijk en ook niet zo talrijk zoals deze die door mensen worden gezien. Maar welke kleuren zien honden dan? Blijf verder lezen.
Op welke manieren zijn de ogen van honden beter dan die van mensen?
Honden hebben eigenlijk een breder perifeer zicht dan dat van mensen. Dit wordt uitsluitend toegeschreven aan de plaatsing van de oogbol! Bij honden staan de ogen aan weerszijden van hun hoofd. Op die manier hebben ze een gezichtsveld van een indrukwekkende 250 graden. Dit is 60 graden breder dan dat van mensen, wat maximaal 190 graden is.
Het voordeel van het hebben van dicht bij elkaar staande, naar voren gerichte ogen is een centraal gezichtsveld waar beide ogen elkaar kruisen – wat helpt bij details en dieptewaarneming. Honden hebben dit dus niet.
Hoe goed kunnen honden zien?
Je hond kan misschien niet het verschil zien tussen de felrode bal in het gras en het levendige groene gras zelf, maar hij kan zijn speeltje onmiddellijk vinden en ermee terugrennen naar jouw wachtende hand. Naast kleur zijn er nog tal van andere aspecten van het gezichtsvermogen, waarvan sommige het zicht van honden zelfs scherper maken dan dat van mensen. Terwijl kegeltjes complexe kleurenvisie mogelijk maken, zijn staafjes nodig voor bewegingsdetectie en zicht in het donker. Honden hebben meer staafvormige fotoreceptoren in het midden van hun netvlies, waardoor ze duidelijker kunnen zien dan wij in het donker. Bovendien hebben honden een tapetum lucidum.
Met een grotere concentratie aan staafjes kunnen honden bewegingen ook nauwkeuriger detecteren dan wij, en hun dieptewaarneming is buitengewoon scherp. Zo kan je hond midden in de nacht opstaan en in het duister staren. Dit kan een beetje verontrustend zijn, maar je hond heeft mogelijk gewoon een ritselende beweging gezien in het donkere struikgewas of tussen de bomen twintig meter verderop. Iets wat jij nooit zou kunnen zien!
Kunnen honden in het donker zien?
Zoals hierboven reeds gezegd, hebben de ogen van honden meer staafjes dan hun mensen, wat ook de reden is waarom ze ’s nachts veel beter zien dan wij. Honden hebben ook een extra laag oogweefsel dat mensen niet hebben, het tapetum lucidum genaamd, dat licht reflecteert in het netvlies. Deze extra laag oogweefsel verbetert het nachtzicht van honden nog meer en is een reden waarom het oog van je hond in het donker kan schijnen.
Honden zien ’s nachts heel goed vanwege het vermogen zich aan te passen aan slecht licht. Niemand weet precies in welke mate honden ’s nachts beter kunnen zien, maar het is een merkbaar voordeel. Honden zijn geëvolueerd om beter te zien bij zowel helder als zwak licht, terwijl mensen het het beste doen bij fel licht.
De meeste honden hebben ogen die ver naar voren op het hoofd zijn geplaatst, dicht bij elkaar. Dit geldt ook voor de meeste roofdieren die geen groot perifeer zicht nodig hebben. In plaats daarvan zijn ze meer aangepast aan een binoculair zicht, aangezien dit cruciaal is voor dieptewaarneming en nauwkeurigheid.
Door de manier waarop hun ogen zijn geplaatst kunnen ze jagen en overleven. Maar zicht is niet het enige zintuig dat beschikbaar is voor je hond. Je plotseling alerte hond heeft misschien geen beweging in het struikgewas, maar rook in plaats daarvan een verandering in de atmosfeer. Misschien de geur van een kat of een andere hond?
Wie moet er trouwens weten welke kleur een roofdier heeft als je precies kunt ruiken waar hij is geweest en wat hij de afgelopen dagen heeft gegeten? En alsof dat nog niet genoeg is, hebben honden ook een indrukwekkend scherp gehoor!
Hoe het zicht van je hond thuis testen?
Naarmate je hond ouder wordt, zal zijn zicht op natuurlijke wijze verslechteren. Thuis zul je er misschien weinig van merken omdat je hond heeft geleerd hoe hij moet navigeren in de buurt van je meubels, muren en deuren. Maar er zijn tekenen die erop kunnen wijzen dat hij moeite heeft om te zien zoals vroeger. Hieronder enkele voorbeelden.
- Tegen dingen aanlopen in een nieuwe omgeving of wanneer je je meubels verplaatst
- Niet reageren op beweging tijdens zijn wandelingen, zoals het achterna zitten van een vogel
- Als je een bal weggooit, vindt hij deze niet meer terug
- Tranende ogen
Zien honden kleur?
Dus als honden staven en kegels hebben, net als wij, waarom zeggen zoveel mensen dan dat honden kleurenblind zijn? Zoals je weet, kunnen de meeste mensen dingen in een breed visueel spectrum van kleuren zien, van diep violet en opvallend blauw tot zacht geel en vurig rood, samen met elke groene, bruine en oranje variëteiten er tussenin! Honden daarentegen kunnen gele en violet blauwe tinten zien, maar kunnen oranje, rood en groen niet onderscheiden.
Voor een hond wordt helderrood gezien als een bruinachtig geel, terwijl heldergroen ook wordt gezien als geel, slechts een paar tinten donkerder.
Deze beperking van kleurwaarneming komt doordat de kegeltjes in het hondenoog tien keer minder geconcentreerd zijn dan de kegeltjes die in menselijke ogen worden aangetroffen. De meeste mensen hebben drie soorten kegeltjes (blauw, rood en groen), terwijl honden er maar twee hebben (blauw en een ander pigment dat ergens tussen rood en groen ligt), waardoor ze een dichromatisch zicht krijgen, vergelijkbaar met een kleurenblinde mens. Honden kunnen dus alleen dingen zien in de kleuren geel, blauw, grijs, bruin, wit en zwart, wat misschien beperkend lijkt, maar er zijn tal van andere manieren waarop honden dit tekort kunnen compenseren.
Hoe je de wereld van je hond kleurvriendelijker kunt maken
Als je de wereld van je hond wilt opfleuren, zijn er een paar dingen die je kunt doen:
Investeer in blauw en geel speelgoed
Als je hond zijn speelgoed de hele tijd kwijtraakt, kun je hem misschien helpen door hem felblauwe of gele ballen of frisbees te geven. Het extra voordeel is dat wanneer je je hond naar een oppas brengt, het speelgoed van je hond waarschijnlijk niet met dat van andere honden wordt verwisseld.
Koop een nieuwe voerbak
Kleurentherapie voor honden is nog niet uitgebreid onderzocht, maar je zou kunnen overwegen hoeveel spannender de etenstijd van je hond wordt met een voerbak in een hondvriendelijke kleur.
Heb je een onhandige pup? Probeer wat texturen en patronen op te nemen
Over het algemeen zal je hond perfect kunnen navigeren in huis, zelfs als alle muren en oppervlakken in je huis er grijs uitzien. Maar als je een pup hebt die door het huis racet en onderweg soms tegen dingen aanloopt, kun je overwegen om wat elementen toe te voegen die hem zullen helpen bij het navigeren. Patroonbehang, spiegels of meubels met een aantal interessante texturen kunnen je pup helpen zich te oriënteren. En als je pup nadien nog steeds problemen heeft met zijn gezichtsvermogen, is het een goed idee om met je dierenarts te praten!
Veelgestelde vragen
Welke kleuren zien honden het beste?
Als je een groene tennisbal in hoog gras zou gooien, zou je hond die dan kunnen vinden? Het is mogelijk, hoewel het voor je hond veel gemakkelijker zou zijn om die tennisbal te vinden als deze blauw of geel was.
Honden kunnen het beste zien wanneer iets geel of blauw is. Dit betekent dat veel van wat honden in hun wereld zien grijsbruin is. Dat weelderige groene gazon dat wij bijvoorbeeld zien, lijkt eigenlijk meer op een veld met dood hooi voor je hond.
Waarom zien honden kleuren niet zoals mensen?
We hebben lang gedacht dat honden de wereld niet zien zoals wij. In feite gaat de mythe van volledige kleurenblindheid bij honden terug tot de jaren dertig van de vorige eeuw, hoewel niemand weet wat de redenering erachter was. En hoewel de oorspronkelijke bewering niet op feiten was gebaseerd, kreeg deze grip gedurende de 20e eeuw. Onderzoekers van primaten in de jaren zestig gingen zelfs zo ver dat ze beweerden dat primaten de enige dieren waren die in staat waren om kleuren te zien. En indien er geen Russisch artikel zou zijn gepubliceerd in 2013, zouden we misschien nog steeds denken dat honden kleurenblind zijn!
Honden zien wel degelijk kleur, maar waarom zouden honden alle kleuren net zo goed als ons moeten zien? Waar kunnen ze het voor gebruiken?
Net als hun voorouders kunnen honden zich aanpassen aan nachtelijke activiteiten. Het is zelfs bekend dat wolven zeer actief blijven gedurende maanden van 24-uur duisternis in verre noordelijke regio’s. Moderne wilde honden functioneren uitstekend in het donker en geven er de voorkeur aan ’s nachts naar voedsel te zoeken.
Het is dus logisch dat de ogen van een hond perfect zijn aangepast voor zowel nachtzicht als zicht bij weinig licht.
Maar wacht! De meeste van onze honden zijn niet bepaald nachtbrakers. In plaats daarvan slapen ze als wij slapen, en liggen ze overdag graag in de zon of op de bank te luieren. Wel, kleuren zijn niet zo belangrijk voor honden als voor een dier dat een bepaalde kleur fruit eet of een partner kiest met de mooiste veren.
Met andere woorden, in het spel van evolutionaire kosten-batenanalyse was een onvolmaakt kleurenzicht en een uitstekend nachtzicht de beste optie voor de hond.
Kan ik uittesten welke kleuren mijn hond ziet?
Omdat je hond je niet kan vertellen welke kleuren hij kan zien, is het testen ervan niet de gemakkelijkste taak. Maar het kan een leuk experiment zijn om thuis uit te proberen!
Hier is hoe het werkt. Je gebruikt drie identieke objecten in blauw, rood en groen. Probeer ervoor te zorgen dat alle objecten dezelfde tint hebben, anders zal het vermogen van je hond om onderscheid te maken tussen lichte en donkere tinten je resultaten in de war sturen.
Beginnend met een blauw en rood (of groen) voorwerp in elke hand, ga je je hond leren om het rode voorwerp (voor hem zal het er eerder geel uitzien) aan te raken in ruil voor wat lekkers.
Als je hond dit eenmaal onder de knie heeft, ben je klaar voor fase twee. In deze fase ga je het blauwe object verwisselen voor een andere kleur die hij theoretisch niet kan zien. Wanneer je hem een rood en groen voorwerp presenteert, zou je een vertraging in zijn denkproces moeten opmerken. En hoe vaker je de items ruilt, hoe meer je hond waarschijnlijk de verkeerde zal kiezen. Dat komt omdat beide objecten erg op elkaar lijken.
Dit experiment kan voor je hond een beetje frustrerend zijn. Zorg er dus voor dat je zijn zelfvertrouwen weer opbouwt door het opnieuw te proberen met een blauw voorwerp.
ik wil een pupy